Denizin altına ilk bakışta gördüğün şey taş ve yosun olabilir. Birkaç nefes sonra taşlar planlara dönüşür, yosunlar sütun başlıklarını okşar, sessizlikte bir forumun uğultusunu duyarsın. Ada rüzgârı yüzünü kuruturken, sadece bir koyda yüzmüyorsun; binlerce yıl önce aynı sulara demirleyen tüccarların, zanaatkârların ve denizcilerin ritmine giriyorsun. Bu yazı, Yunan adalarının kıyılarında ve koylarında, dalgaların altına saklanmış şehirlerin peşine düşenlere bir rehber.

Pavlopetri: Zamana gömülmüş bir şehir planı

Pavlopetri, Elafonisos adasının karşısında, Neapoli’den esen rüzgârların bile yumuşadığı sığ bir koyda uzanır. Sualtı fotoğraflarında mahalle mahalle ayrılan sokaklar, ev içleri ve açık alanlar seçilir. Bu düzenlilik, “tesadüfen” çökmüş duvarlardan çok, bilinçli bir şehir planına işaret eder.

  • Erişim ve etik: Pavlopetri, sıkı koruma altındadır; serbest dalış ya da dalış turizmine açık değildir.

    • Ne yapmalı: Bölgeyi karadan keşfet; yerel müzelerdeki panoları incele; sanal turları izle.

    • Ne yapmamalı: Şnorkelle “yakından bakma” denemeleri, çapa atma, drone ile alçak uçuş.

  • Ne hissettirir: Suların hemen altında, şimdiki zamana yapışmış bir geçmiş. Rüzgâr dinip su ayna gibi olduğunda, “sanki şimdi biri kapıyı açacak” duygusu.

Olous: Elounda’nın sessiz batık limanı (Girit)

Elounda’nın kıyısında, sabahın ilk ışıklarıyla su süt kadar berrak olduğunda, Olous’un taşları kendini belli eder. Eski bir yol hattı, duvar temelleri ve kıyıya paralel uzanan kalıntılar, bir zamanların hareketli limanını hayal etmeye yeter.

  • Şnorkel deneyimi:

    • Giriş: Kıyıdan yavaşça; çamurlu tabanı kaldırma.

    • Görülecekler: Düşük profilli duvarlar, blok dizileri, kıyıya yakın temel taşları.

    • Zorluk: Kolay; akıntı az, sığ.

  • Zamanlama ve koşullar:

    • En iyi saat: Sabah erken; rüzgâr esmeden, su cam gibiyken.

    • Mevsim: Mayıs–Ekim; Temmuz–Ağustos’ta öğleden sonra meltemi dalga yapabilir.

  • Kıyı sonrası:

    • Yerel tat: Dakos (arpa kraker üzerinde domates, peynir), kalitsounia (otlu mini börek) ve buz gibi raki.

Peristera batığı ve Alonissos sualtı müzesi: Amphora ormanı

Sporad Adaları’nın en vahşi, en tuzu damlayan adası Alonissos’ta, deniz parkının kalbinde bir zaman kapsülü yatıyor: amphora yüklü bir antik batık. Dalış hattına indiğinde, karşında yükselen amphora yığınları bir orman gibi görünür; aralarına saklanan çipuralar ve orfozlar yeni “bekçiler”.

  • Kimler gidebilir:

    • Tüplü dalış: Sadece lisanslı dalış merkezleriyle rehberli.

    • Şnorkel/tekne: Müzede dalışa katılmayanlar için yüzey turları, bilgilendirme merkezleri ve müze sergileri.

  • Dalış profili ve ipuçları:

    • Derinlik: Rekreasyonel limitlerde; operatöre göre değişir.

    • Görüntü: Bol partiküllü sahnede geniş açı + kırmızı filtre/strobe ile renkleri geri getir.

    • Etik: Amphoralara dokunma, paletle dip çamurunu kaldırma.

  • Adada bir akşam: Astakomakaronada (ıstakozlu makarna), kömür ızgarasında taze balık ve mastikalı tatlı ile tuzu üstünde bir günün kapanışı.

Palaia Epidavros’un batık şehri: Sığ suda tarih okuması

Argosaronik’in sakin bir koyunda, “Sunken City” tabelası yanılmıyor: kıyıdan 20–50 metre açıldığında dizlerine kadar suda, ev planları ve duvar sıraları beliriyor. Turkuaz su, taşların çizgilerini kalem gibi belirginleştiriyor.

  • Şnorkel rehberi:

    • Giriş noktası: Plajın sağ ucundan sakin bir hat izleyerek.

    • Görülecekler: Odaların iz düşümleri, köşe birleşimleri, sıra taşlarla örülmüş duvarlar.

    • Güvenlik: Deniz trafiğine dikkat; şamandıra kullan.

  • Kıyıda mola: Portakallı salata, zeytinyağında kızarmış gavros ve buz gibi limonata.

Kythnos Vryokastro kıyı kalıntıları: Koyu okuyarak yüzmek

Kythnos’un kuzeybatısında antik Vryokastro yerleşiminin bir bölümü, kıyı hattıyla birlikte suya gömülmüş halde. Apokrousi ve çevre koylarda, dibe paralel dizilmiş bloklar ve liman yapılarının gölgeleri şnorkelle izlenebilir.

  • En iyi koşullar:

    • Rüzgâr: Düşük rüzgâr, cam gibi yüzey.

    • Saat: Sabah erken; bot trafiği artmadan.

  • Ne getir:

    • Basit ama net: Polarize camlı maske, ince elbise (3 mm), şamandıra.

    • Not: Eldiven bazı bölgelerde yasaklanabilir; gerekmedikçe kullanma.

Aigina Kolona çevresi: Antik limanın suya uzanan izi

Aigina merkezdeki arkeolojik alan “Kolona” karada görkemiyle dururken, hemen kıyıda suya uzanan dalgakıran ve iskele izleri şnorkelle seçilebilir. Sarı taşların güneşle birlikte altın rengine dönüştüğü öğle saatleri, kontrastın artmasını sağlar.

  • Pratik:

    • Giriş: Dalga düşükken; güvenlik şamandırası ile.

    • Saygı: Arkeolojik saha sınırlarına, uyarı şeritlerine riayet.
       

 
 

Örnek rotalar

Argosaronik’te hafif tarih ve yüzme (3 gün)

  • Gün 1: Aigina

    • Aktivite: Kolona kıyılarında şnorkel.

    • Lezzet: Kavrulmuş Aegina fıstığı, balık çorbası.

  • Gün 2: Palaia Epidavros

    • Aktivite: “Sunken City” hattında sabah şnorkeli; öğleden sonra tiyatro ziyareti (karada).

    • Konak: Koy manzaralı pansiyon.

  • Gün 3: Methana/Poros çevresi

    • Aktivite: Volkanik kıyılar, şnorkelle lav dokuları; dönüşte Poros sahilinde kahve.

Sporades’te sualtı müzesi odağında (4–5 gün)

  • Gün 1: Skiathos’a uçuş, Alonissos’a feribot.

  • Gün 2–3: Peristera Batığı’na rehberli dalış(lar).

  • Gün 4: Deniz parkında tekne turu, foku ile bilinen koylarda yüzey arası.

  • Gün 5: Chora sokaklarında fotoğraf ve yerel mutfak.

Girit + Elafonisos kontrastı (6–7 gün)

  • Gün 1–3: Girit/Elounda

    • Aktivite: Olous’ta sabah şnorkeli; Spinalonga tekne turu.

    • Lezzet: Stamnagathi otlu yemekler, graviera peyniri.

  • Gün 4–7: Lakonia/Elafonisos

    • Aktivite: Pavlopetri’yi karadan okumak; Simos Plajı’nda yüzme.

    • Rota notu: Atina’dan karayolu + kısa feribotla Elafonisos’a geçiş.

Yerel tatlar: Tuz kurumadan

  • Sporades (Alonissos): Ton balığı konserveleri, ızgara orfoz, astakomakaronada.

  • Girit (Elounda): Dakos, kalitsounia, antikristo (uzun pişen kuzu).

  • Argosaronik (Aigina/Epidavros): Aegina fıstığı, fava, taze mercan/çipura.

  • Lakonia/Elafonisos: Syglino (füme et), gogges (Lakonya makarnası), sahilde günün avı.

Son bir nefes

Sualtında zaman farklı akar: Nabzın yavaşlar, ufak bir taşın gölgesi bile bir hikâye anlatır. Yunan adalarının kıyılarında her koy, bir parşömen; her parça taş, cümlenin eksik kelimesi. Bu rotalarda amacın, o cümleleri tamamlamak değil; eksikleriyle birlikte korumak, okuyup saygıyla suyun üstüne çıkmak.